مراحل اجرايي احيای درياچة اروميه با مصوب هیات دولت آغاز می شود
دکتر ميرعلی محمدی عضو شورای اسلامی شهر اروميه و نمايندة اين شورا در کميته راهبری ستاد ملی احيای درياچه اروميه اظهار داشت: در طی مدت 6 ماه گذشته جلسات فشرده اي در ستاد ملی احیاء دریاچه ارومیه و کارگروه های آن، برگزار شد که نتایج این بررسی ها درقالب 25 راهکار به هیات دولت پیشنهاد گردید که از این تعداد 24 راهکار برای احیاء دریاچه تصویب و با دستور رئیس جمهور عملیات اجرایی آنها آغاز می شود. ايشان افزود: امسال برای اجرایی شدن این طرح ها از منابع مالی دولتی مبلغ 12070 میلیارد ریال اعتبار اختصاص یافته است.
رئيس کميسيون عمران شورای اسلامی شهر اروميه در ادامه سخنانش اظهار داشت: از مجموع راهکارهای 24 گانه مصوب هیات دولت، 18 مورد پروژه اجرایی و 6 مورد نیز طرح مطالعاتی است که مراحل اجرایی آنها به طور همزمان آغاز می شود. پیشنهادات مطرح شده، حاصل تلاش مطالعه، بررسی و جمع بندی نقطه نظرات بیش از 500 نفر از متخصصين و کارشناسان داخلی و خارجی است بويژه اساتيد دانشگاههای اروميه، تبريز، صنعتی شريف، صنعتی اميرکبیر، تهران بوده است. ايشان اضافه نمود: بر اساس محاسبات، با اجرای این پروژه ها سطح آب دریاچه ارومیه در مدتي حدود 10 سال به تراز اکولوژیکی می رسد .مفهوم تراز اکولوژيکی اين است که حداقل تراز آب درياچه به عددی حدود 1274 متر نسبت به سطح آبهای آزاد برسد، يعنی حدود 4 متر بايستی تراز آب درياچه نسبت به وضعيت فعلی آن بالاتر رود تا به تراز اکولوژيکی درياچه برسيم. در نتيجه به شاخص های اوليه احيای درياچه که همانا آغاز زندگي مجدد تنها موجود زندة آن یعنی آرتمياست دست می يابيم. اين موجود زندة کوچک ولی با ارزش که از جنس سخت پوستان است غذای اصلی برای توليد ماهیان و ميگوها است و دارای ارزش اقتصادی فوق العاده بالايی می باشد.
مصوبات نهايي هيأت دولت برای احيای درياچة اروميه به شرح زير است:
الف- راهکارهای اجرايي
1. ممنوعيت هرگونه افزايش برداشت از منابع آب حوضه و جلوگيري از توسعه جديد به‌ويژه در بخش كشاورزي
2. جلوگیری از برداشت غیر مجاز از آبهای سطحی
3. توقف کلیه طرح‌های سدسازی در دست مطالعه و اجرایی (به استثنای سد شهید مدنی تبريز و سد چراغ‌ویس کردستان) و طرح‌های شبکه‌های آبیاری و آبرسانی پایین‌دست در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، ذخيره و رهاسازي آب در سد شهيد مدني تبريز منحصراً براي درياچه اروميه.
4. تامین اعتبار مورد نیاز و تسریع در انتقال آب طرح انتقال آب از رودخانه زاب به حوضه آبریز دریاچه ارومیه.
5. تدوين و پياده‌سازي برنامه جامع آموزش، اطلاع‌رساني، آگاه‌سازي و جلب مشارکت عمومی و جوامع محلی در راستاي تبيين پيامدهاي وضعيت موجود و اهميت احیای دریاچه ارومیه
6. ساماندهي چاه‌هاي حوضه آبريز درياچه اروميه و نصب كنتورهاي هوشمند و حجمي جهت كنترل برداشت در راستاي افزايش ميزان جريان ورودي از رودخانه‌ها به درياچه اروميه
7. انتقال پساب تصفیه خانه‌های فاضلاب شهرهای حوضه آبریز به دریاچه
8. كنترل و كاهش مصرف آب در بخش كشاورزي شامل:
· کاهش 40 درصد از حقابه آبهای سطحی و زیرزمینی از طریق خرید، توسط وزارت نیرو، در مدت دو سال
· تهیه و اجرای برنامه‌های افزایش بهره‌وری از 60 درصد آب باقیمانده در بخش کشاورزی توسط وزارت جهاد کشاورزی
· تأمین سرمایه و تکنولوژی‌های مورد نیاز افزایش بهره‌وری آب باقیمانده توسط دولت
9. انتقال آب به جزایر و تالاب‌های حاشیه دریاچه ارومیه از سد حسنلو و بازگشايي مسير آبراهه‌هاي ورودي به تالاب‌هاي جنوبي
10.تهيه كاداستر اراضي حوضه آبريز درياچه اروميه
11.لایروبی رودخانه های منتهی به دریاچه و انتقال آب رودخانه‌ها به پيكره آبي موجود درياچه
12.اجراي طرح‌هاي مصوب توسط دستگاه‌هاي اجرايي، نظارت و پايش اجراي طرح‌ها توسط ستاد احياي درياچه اروميه
13.شناسايي كانون‌هاي توليد ريزگردهای نمکی و غيرنمکی و تثبيت آنها
14.مطالعه و اجراي برنامه حفاظت اكولوژيكي از محدوده خارج از پيكره آبي درياچه به‌ويژه منطقه جنوبي با لحاظ ويژگي‌هاي اكولوژيكي آن
15.انجام هماهنگي‌هاي لازم با قوه قضائيه در راستاي تسهيل و تسريع در اجراي قانون تعيين تكليف چاه‌هاي فاقد پروانه به‌ويژه چاه‌هاي اثرگذار بر آب‌هاي سطحي
16.شناسايي محدوده‌هاي اثرگذار بر آبدهي رودخانه‌هاي اصلي منتهي به درياچه اروميه و تقويت آنها از طريق عمليات آبخيزداري و آبخوان‌داري به‌منظور افزايش حجم آب ورودي به درياچه
17.انتقال آب از مخزن سد ارس در محدوده آذربايجان‌غربي منحصرا براي درياچه اروميه بر اساس مصوبه تخصيص وزارت نيرو
18. ايجاد مركز آينده‌پژوهي درياچه اروميه توسط سازمان حفاظت محيط‌زيست کشور.
ب- راهکارهای مطالعاتی
1. طراحي و استقرار سامانه تصميم‌يار (DSS) مديريت جامع (يكپارچه سازی) حوضه آبريز درياچه اروميه.
2. مطالعه و بررسي اثرات جاده ميان‌گذر شهيد كلانتري بر اكوسيستم درياچه اروميه و ارائه راهكارهاي اصلاحي.
3. ارزيابي و امكان‌سنجي بهر‌ه‌برداري صنعتي از املاح درياچه اروميه با رعایت ملاحظات زیست‌محیطی
4. آسیبشناسی اثرات سلامتي، بهداشتي، اجتماعي و زيست محيطي ناشی از خشک شدن بخشی از دریاچه ارومیه، تهیه و اجرای برنامه پیشگیری و کاهش ریسک اثرات محتمل
5. تهيه برنامه افزايش اشتغال و معيشت جايگزين توسط دستگاه‌هاي ذيربط
6. امكان‌سنجي استفاده از فناوري‌هاي نوين در راستاي احياي درياچه اروميه
دکتر محمدی اظهار امیدواری کرد: فرصت را از دست نداده و بایستی فرايند احيای درياچة اروميه را با هماهنگي سازمانها و ارگانهای دست اندرکار ملی و استانی با قدرت تمام انجام دهيم. اين امر مهم با بهره گيری از تلاش های متخصصان کشورمان بويژه متخصصان استانی میسر است و دریاچة نيلگون اروميه که بعنوان نگين آذربايجان و سند هويت ملی و فرهنگی اين منطقه محسوب می شود با جديت تمام احيا می شود، تا باری دگر توان علمی، فنی و اجرايي متخصصان و کارشناسان ميهن اسلامی ايران را به جهانيان اثبات نماييم. انشاءاالله