وجود دو هزار و 500 هکتار منطقه حاشیه نشین در آذربایجان غربی
شکل گیری سکونتگاههای غیر رسمی در اطراف شهرها و حاشیه نشینی در ایران به دهه 40 شمسی باز می گردد، برابر نظر جامعه شناسان دلایل شکل گیری حاشیه نشینی در کشور بر خلاف تصور رایج بیش از آنکه محصول مهاجرت روستائیان به شهر باشد از سرریز شدن جمعیت شهرها و ناتوانی مردم از تهیه مسکن در شهر ناشی می شود و از طرفی ضوابط و مقررات دست و پا گیر و ناکارآمد مدیریت شهری مردم را از شهر ها به سمت حاشیه سوق می دهد .
شاید مهمترین ویژگی های سکونتگاههای غیر رسمی فقدان امکانات بهداشتی و آموزشی و نداشتن شبکه معابر قابل دسترسی در حد امکان تردد خودروهای امدادی برای ارائه خدمات مقدور نبوده و دارای کوچه های نا منظم و تو درتو با سیستم فاضلاب سطحی و یا نا مناسب است وساکنان آنها از منابع برق و آب و فاضلاب معمولا بصورت غیر مجازاستفاده می کنند زیر بنای ساختمانها کم و از مصالح محلی درجه 2و3 استفاده شده است و انحرافات و بزه کاری در این مناطق زیاد است ، نرخ بیکاری بالا و مردم معمولابه مشاغل کاذب می پردازند ، نرخ بیسوادی بالاست که از طبقه پایین شهر محسوب می شود عدم رعایت اصول شهرسازی و رعایت نکردن آئین نامه 2800 زلزله در امر ساخت و سازها با وجود اینکه سرمایه گذاری در امر مساکن یکی از سرمایه های مالی محسوب می گردد و عدم پایداری ساختمانها در مقابل زلزله نیز یکی از ویژگی های خاص منازل در چنین مناطقی است.
آذربایجان غربی با 72 محله با مساحتی در حدود 2500 هکتار جزو مناطق حاشیه نشین است که از این میزان 577 هکتار آن جزو محدوده شهر ارومیه است و در دور دوم شورای اسلامی شهر ساماندهی سکونت گاههای غیر رسمی یا توانمند سازی آن توسط اداره کل راه و شهر سازی و حمایت مسئولین استانی و دستگاههای ذیربط با مشاور معمار عرش عقد قرار دادشد که با برگزاری کارگروه و جلسات مستمر با حضور مسئولین عالی استان و سازمانها و ارگانهای ذیربط تشکیل و نهایتا ارومیه نیز پس از پنج شهر زاهدان، بندرعباس ، کرمانشاه ، سنندج ، تبریز جزو شهرهای ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی شد و توانمند سازی به تصویب وزارت محترم کشور نیز رسید که در آن مناطق هم چون اسلام آباد و کشتارگاه ، طرزیلو ، حسین آباد و علی آباد و منطقه حاجی پیرلو جزو مناطق قابل ملاحظه در ساماندهی سکونتهای غیر رسمی تصویب گردید که متاسفانه بعلت مسائلی همچون تحریم ها و عدم استفاده از فاینانس (بانک جهانی) ساماندهی مناطق اولویت دار تعیین شده با مشکل مواجه گردید.
با اشاره به مطالب فوق و با توجه به سیاست گذاریهای شورای اسلامی شهر در دور سوم و چهارم مبنی بر ارائه خدمات در اولویت به مناطق محروم و حاشیه نشین و نیمه بر خوردار در طی چند سال گذشته اقدامات بسیار شایسته ای در مناطق حاشیه نشین و نیمه برخوردار ارومیه انجام شده که میتوان به جمع آوری انشعابات غیر مجاز و تثبیت انشعابات و ارائه خدمات بخصوص شرکتهای خدمات رسان آب ، برق ، گاز ، فاضلاب ، مخابرات بصورت رسمی اشاره نمود.
توجه به مسائل بهداشتی پس از واگذاری انشعابات فاضلاب مدرن و همچنین ارائه خدماتی هم چون جدول گذاری زیر سازی و آسفالت، ساخت فرهنگ سرا، کتابخانه محلی در مناطق محروم ، ساخت پارک محله ای، توسعه سرانه فضای سبز، ایجاد راههای دسترسی و استفاده از ناوگان عمومی حمل و نقل شهری میتوان اشاره کرد .
هرچند ارائه خدمات و اقدامات انجام شده صد در صد اغناء کننده نبوده و نیازهای واقعی را به کلی جبران ننموده ولی گامهای موثر و بسیار مهمی در چنین مناطقی بوقوع پیوسته که باید از اقدامات دو سال گذشته شهردار آبادگر ومجموعه خدوم شهرداری و مسئولان استانی و بخصوص شرکت های محترم خدمات رسان تقدیر و تشکر کرد و مجددا از همه مسئولان و مدیران شهری در خواست می شود تا با نگاه خواص و ویژه به زیر ساخت های مورد نیاز در چنین مناطقی پرداخته تا ضمن حذف محرومیت شاهد توسعه و تشکیل چنین مناطقی در آینده نباشیم .
رئیس کمیسیون بودجه و امور حقوقی شورای اسلامی شهر ارومیه؛ عادل فتاحی