دکتر علیزاده، رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی ارومیه شوراهای اسلامی به عنوان یکی از ارکان جامعه مدنی ، روحیه مشارکت و همکاری رادر مردم ایجاد می کنند
دکتر محمد رضا علیزاده امامزاده رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی ارومیه ،که با وی در رابطه اهمیت این نهاد مردمی و همچنان اقدامات انجام شده در کمیسیون فرهنگی اجتماعی گفتگویی کرده‌ایم که در ادامه می خوانید.
اهم وظایف کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر ارومیه چیست؟
از اهم وظایف کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شهر ارومیه میتوان به بررسی کمبودها و معضلات و نیازهای فرهنگی، اجتماعی و آموزشی با استفاده از نظرات کارشناسان مجرب ،تدوین راهکارهایی در جهت رفع مسائل فرهنگی، آموزشی، اجتماعی و ارائه ارگانهای ذیربط و سازمان فرهنگی شهرداری، پیگیری نظارت اجرای طرحها و مصوبات در امور شهرداری و سایر سازمانهای خدماتی درصورتی که مخل جریان عادی امور نگردد، تدوین سیاستهای فرهنگی سال آینده شهرداری بر اساس فرم نظر سنجی، برنامه ریزی درجهت اجرای برنامه ها و طرحهای فرهنگی جهت ارتقاء سطح دانش و بینش پرسنل و مدیران و عوامل اجرایی شهرداری و سازمانهای تابعه، نظارت بر عملکرد معاونت فرهنگی اجتماعی شهرداری و واحدهای مربوطه ،تشکیل و تقویت کمیته های فرعی و تخصصی مانند کمیته بانوان، کمیته ورزش و جوانان جهت رسیدگی تخصصی تر به مسائل، همکاری و مساعدت و پشتیبانی مراکز فرهنگی و اجتماعی و NGO و... .، ارائه راهکارها و طرحهایی جهت تشویق و ترغیب مردم ( اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی) در خصوص گسترش مراکز تفریحی، ورزش، فرهنگی، آموزشی با هماهنگی دستگاههای ذیربط، تشکیل جلسات رایزنی و ایجاد تعامل فیمابین دستگاههای فرهنگی مانند: صدا و سیما، دانشگاهها، حوزه علمیه، سازمان تبلیغات، سازمان ارشاد و،... پیشنهاد و ارائه طرحهایی در راستای اصلاح ساختار تاسیس، تقویت یا حذف واحدهای مورد نیاز یا غیر ضروری زیر مجموعه معاونت فرهنگی شهرداری ،استفاده از تجارب کمیسیونهای همنوع در شوراهای اسلامی شهرهای دیگر، رسیدگی به درخواستهای اشخاص حقیقی و حقوقی ،سرکشی به مراکز فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و ورزشی اشاره کرد
جایگاه و ضرورت تشکیل شوراهای اسلامی شهر و میزان توفیق آنها راچگونه ارزیابی می کنید؟
جایگاه و خاستگاه شوراهای اسلامی هم به لحاظ شرعی و دینی و هم به لحاظ حقوقی و قانونی بسیار متعالی و رفیع است.چرا که شوراهای اسلامی شکل سازمان یافته و امروزی همان مشورت و اجماع است که در شرع مقدس اسلام بسیار مورد تأکید و سفارش قرار گرفته است.به طوری که در کلام وحی و در سیره و سنت نبی اکرم،مسئله شورا و مشورت از کارسازترین شیوه ها برای حل مسائل و مشکلات امت اسلام بوده است.در تاریخ اسلام نمونه های بسیار مهمی وجود دارد که استفاده از رأی و فکر جمعی و مشورت کلید حل معضلات اساسی بوده است.مسئله جنگ خندق و مشورت پیامبر بزرکوار اسلام با اصحاب و سرانجام پذیرش نظر سلمان فارسی از مصادیق روشن توجه اسلام و سنت پیشوای آن به شورا بوده است.در قانون اساسی کشور ما نیز که تکلیف کاملاً روشن است و هفت اصل از اصول قانون اساسی به بحث شوراها اختصاص دارد.بنیادی ترین این اصول اصل هفتم قانون اساسی است که به صراحت شوراها را از ارکان تصمیم گیری و اداره امور کشور دانسته است و در همین اصل شوراهای اسلامی شهر و روستا و سایر شوراها از نظر جنس و ماهیت در یک طبقه و دسته و در کنار مجلس شورای اسلامی قرار گرفته اند.
از آغاز فعاليت شوراهاي اسلامي دور چهارم،در اين مدت سپری شده چه برنامه هايي در حوزه فرهنگي و اجتماعي طرح يا به تصويب رسیده است؟
عملکرد این کمیسیون در دوره چهارم شورا از زمان تاکنون جلسات کمیسیون فرهنگی این شورا به‌صورت منظم برگزار شده است.برگزاری 36 جلسه و بررسی بیش از 500 نامه و درخواست ادارات و موسسات و شهروندان عزیزاز جمله عملکرد کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر ارومیه در سال جاری بوده است.
تاکنون پس از بررسی درخواست‌ها و نامه‌ها و انجام کارشناسی‌های لازم، 40 مورد به تصویب این کمیسیون رسیده که از جمله مهم‌ترین آنها میتوان به تهیه شیوه نامه داخلی در جهت تسریع و اصلاح روند بررسی نامه های و موارد مربوط به این کمیسیون، ارتقا سطح کیفی مرکز آموزش علمی کاربردی شهرداری، تشکیل و اجرای کمیته‌های چهارگانه کمیسیون فرهنگی به نامهای کمیته فرهنگی و اجتماعی، کمیته ورزش و جوانان، کمیته بهداشت و درمان، کمیته علمی و آموزشی، تاسیس و راه‌اندازی خانه‌های فرهنگ محله‌ای در نواحی چهارگانه شهری، تشكيل جلسه نامگذاری و احیای نامهای قدیمی ارومیه،تشکیل اماكن ورزشي در نقاط محروم شهر،ساخت قرائت خانه در بوستان ها و ايجاد دنياي بازي مدرن در اروميه ، چمن مصنوعی در تمام نقاط شهر و سالن سر پوشیده ،اولویت‌های فرهنگی در سال 1393، تقدیر از هیئت‌های مذهبی و فعالان عرصه قرآنی، اهدای کمک مالی به موسسات قرآنی، تجهیز پارک ها به وسایل ورزشی و تکمیل آن، اختصاص دو دستگاه ون برای جابه‌جایی رایگان شهروندان معلول ، دعوت به همکاری از موسسات و نهادهای مردمی که در زمینه های فرهنگی و اجتماعی در شهر فعالیت دارند می توان اشاره کرد.
با توجه به ماده 71 قانون تشكيلات،وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخابات شهرداران بر تشكيل انجمن هاي شهري براي مشاركت گيري از آحاد مردم در امورات شهري است، عمده ترین مزایای مشارکت شهروندان چیست؟
مردم از طریق مشارکت نسبت به حقوق خویش آگاه می گردند . آنان به عنوان عاملان فعال عمل خواهند کرد و نه بعنوان پاسخگوی منفعل- مشارکت عمومی یک حس واقعی و اصیل مسئولیت جمعی و حس وابستگی به جامعه را خلق می کند . این امر به نوبه خود سبب درگیر شدن فعالانه مردم در مشارکت و اجرای طرح ها می گردد - مشارکت مردم در فعالیت های اجتماعی – از آن جمله تهیه برنامه ها و طرح های شهری – سبب سهیم شدن مردم در قدرت سیاسی و مدیریت جامعه می گردد - مشارکت شهروندان، تمرکز زدایی ، کاستن از قدرت حکومت مرکزی و تصدی دولت (خود گردانی) را باعث می شود-مشارکت شهروندان بالا بردن مشروعیت نظام سیاسی را باعث می گردد. - مشارکت شهروندان در امور محل آنان را با نحوه استفاده صحیح از آزادی های قانونی آشنا می سازدو تجربه لازم را در مسائل مربوط به جامعه به آنها می دهد. شهروندان می توانند با این تجارب در سطح بزرگ مملکتی نیز منشا اثر باشند . بنابراین مشارکت مردم شهر در اداره امور شهر ، به نوعی پرورش استعدادهاست که باعث می شود آنان با دیدی باز تر و آگاهانه تر به مسائل پیرامون خودبنگرند و از جمودفکری دور باشند.
به عنوان رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی تاثیر شورا بر فرهنگ عمومی وسیاسی کشور را چگونه ارزیابی می نمائید؟
به موجب اصل 100 قانون اساسی ، شوراهای اسلامی به منظور پیشبرد برنامه های اجتماعی ، اقتصادی فرهنگی و سایر امور رفاهی تشکیل شده و انجام وظیفه می نمایند. بر حسب قانون مذاکره ، قانون گذار در این اصل از استعمال لفظ سیاسی اجتناب کرده و بدین ترتیب نخواسته است شوراهای اسلامی در امور و برنامه های سیاسی دخالت کنند بلکه قصد و نیت قانونگذار انجام امور محلی توسط آنها در ظرفیت های اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی بوده است .
باتوجه به مراتب مذبور ، اگر چه منع دخالت شوراهای اسلامی در امور سیاسی با تکیه بر مفهوم اصل یکصدم قانون اساسی امری یقینی است لکن نمی توان تاثیر و رابطه شوراهای مذکور را با مولفه های سیاسی منکر شد . مفاهیم سیاسی همچون جامعه مدنی ، امنیت و ثبات سیاسی امور هستند که بی ارتباط با ساختار و وظایف شوراهای اسلامی نیستند. شوراهای اسلامی به عنوان یکی از ارکان جامعه مدنی ، روحیه مشارکت و همکاری رادر مردم ایجاد می کنند واز این طریق بر فرهنگ عمومی – سیاسی کشور تاثیر بسزایی می گذارد از طرف دیگر با سپردن کار مردم به مردم در قالب شوراها و واگذاری امور محلی به آنها مقبولیت مردمی و متعاقبا مشروعیت سیاسی به وجود می آید. این امر باعث پیدایش ثبات سیاسی و فراگیر شدن امنیت در جامعه خواهد شد.
با توجه به نامگذاری امسال مقام معظم رهبری(مدظه العالی) به عنوان اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی ومدیریت جهادی چه نقشی را شوراها برای مقابله با تهاجم فرهنگی می تواند ایفا کند؟
تهاجم و هجوم یک ملت به ملتی دیگر به صورت های مختلف اقتصادی،سیاسی،نظامی و فرهنگی صورت های می پذیرد،اما در بین انواع یاد شده،تهاجم فرهنگی خطرناک تر از بقیه می باشد چون در تهاجمات نظامی،اقتصادی و سیاسی،ملت مورد تهاجم قرار گرفته از عملکرد دشمن و نیت های وی آگاهی دارد،اما در تهاجم فرهنگی به دلیل حیله های دشمن،چنین تهاجمی آشکار نبوده و ممکن است ملتی سالهای زیادی تحت چنین تهاجمی قرار گرفته باشند ولی خودشان متوجه تهاجم نبوده و حتی مظاهر تهاجم دشمن را با عنوان مد یا روشنفکری قبول کنند تا حدی که اگر کسی آگاهی پیدا کرد و خواست با آن مقابله کند با وی به عنوان ضد مد یا انسان عصر حجری برخورد می کنند.
متأسفانه در سال های اخیر دشمنان این مرز و بوم با انواع حربه های نا جوانمردانه در پی چیرگی فرهنگ خود بر فرهنگ ما بوده اند و هر روز شاهد این مطلب هستیم.لذا لازم است تا متولیان امور اجرایی کشور در این خصوص اقدامات مطلوبی را انجام دهند.شوراهای اسلامی به عنوان متولیان امور محلی می توانند در خصوص فرهنگ،نقش بسزایی را انجام دهند.شوراها به عنوان تصمیم گیران عرصه محلی در این راستا بایستی با کمک نهادهای اجرایی خود از جمله شهرداری ها و دهیاری ها اقداماتی انجام دهند.آنها می توانند در بودجه سالانه شهرداری ها اعتباراتی را به فرهنگ اختصاص دهند و با نظارتی که بر شهرداری ها دارند می توانند در گسترش امور فرهنگی و نهادهای ذی ربط فعال باشند.
نقش کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر ارومیه در بررسی و شناخت کمبودها،نیازها و نارسایی های فرهنگی واجتماعی به چه اندازه می باشد؟
شوراها وظیفه دارند که به مطالعه و بررسی کمبودها،نیازها و نارسایی ها فرهنگی در سطح ها شهرها بپردازند.این امر مستلزم انجام مجموعه مطالعات دقیق و پیوسته ای است با همکاری دانشگاه ها و مراکز مطالعاتی دربارۀ «وضعیت موجود» و «وضعیت مطلوب»،یا آنچه که هست و آنچه که باید باشد.شوراها می توانند با مطالعات دقیق و همه جانبه به بررسی امکانات موجود فرهنگی در شهر بپردازند.موضوع مهم این است که این امکانات چگونه باید باشند تا کیفیت و کارایی بیشتری را در حیطۀمقوله های فرهنگی برای مردم شهر به همراه آورند.شناخت کمبودها و نیازمندی ها در زمینه امور فرهنگی،که بخشی از مطالعات (شناخت وضعیت موجود) به شمار می آید،دارای اهمیت زیادی است.در این بخش پرسش این است که آیا امکانات فرهنگی موجود در شهر _ مانند تعداد فرهنگسراها و خانه های فرهنگ،سینماها،کتابخانه ها و موزه ها و مانند اینها در مناطق و یا محله های شهری،پاسخگوی جمعیت کنونی آن هست یا خیر.علاوه بر سنجش نیازهای کل ساکنان شهر بر اساس استانداردها،باید به این پرسش نیز پاسخ داده شود که آیا این مراکز در مناطق مختلف شهر به نحوی عادلانه و متناسب با جمعیت بهره بردار توزیع شده اند یا نه.
علاوه بر رعایت استانداردها در فضاهای شهری که معمولاً تبیین آن بر عهده برنامه ریزان شهری است،توجه به احساس نیاز مردم به انواع فضاها نیز مقوله ای با اهمیت محسوب می شود.واقعیت این است که نه فقط مردم کشورهای مختلف،بلکه حتی مردم شهرها و یا مناطق مختلف یک شهر نیز ممکن است نیازهای متنوعی در زمینه مسائل فرهنگی داشته باشند ویا بعضی از فضاهای فرهنگی برای آنها دارای اولویت بیشتری باشد.بر این اساس شیوه دیگری که شوراها می توانند در مورد شناخت کمبودها و یا کفایت امکانات موجود انجام دهند،«نظرسنجی» از مردم است.این بدان معنی است که آنها می توانند پس از طراحی پرسشنامه های دقیق با همکاری محققان اجتماعی،از مردم بخواهند تا نظر خود را دربارۀ وضعیت امکانات فرهنگی شهر و کیفیت آنها بیان دارند.